2.1. Proszę opisać ogólne zasady: Jakie dobra są objęte wspólnością majątkową? Jakie dobra stanowią osobisty majątek poszczególnych małżonków?

Z dniem 1 stycznia 2018 r. w Holandii zacznie obowiązywać ograniczona wspólność majątkowa, w ramach której majątek nabyty w trakcie trwania małżeństwa oraz związane z nim długi będą stanowiły jej część- por. art. 1:94 kodeksu cywilnego (BW). Wspólnością majątkową nie jest objęty majątek nabyty w drodze dziedziczenia lub darowizny, a także z tytułu uprawnień emerytalnych lub emerytury dla małżonka pozostającego przy życiu, o których mowa w ustawie o wyrównaniu uprawnień emerytalnych na wypadek separacji. Ustrój ten znajduje zastosowanie do małżeństw zawartych nie wcześniej niż 1 stycznia 2018 r. lub do małżonków, którzy rozwiążą ich dotychczasową małżeńską umowę majątkową po tym terminie i którzy z chwilą zawarcia związku małżeńskiego pozostawali w ustawowym ustroju majątkowym. W skład wspólności majątkowej wchodzi również majątek, którego małżonkowie byli współwłaścicielami przed zawarciem związku małżeńskiego (np. w trakcie ich wspólnego pożycia). Szczególne zasady obowiązują w przypadku prowadzenia przez jednego z małżonków działalności gospodarczej - por. art. 1:95a kodeksu cywilnego (BW).

W przypadku małżeństw zawartych przed 1 stycznia nadal obowiązywać będzie dotychczasowy ustawowy ustrój majątkowy. Jest to nieograniczona wspólność majątkowa. Wszystkie przedmioty majątkowe będące własnością małżonków w chwili zawarcia małżeństwa oraz przedmioty majątkowe nabyte w późniejszym czasie, aż do chwili ustania wspólności, zalicza się do wspólnego majątku. Przedmioty majątkowe nabyte w drodze dziedziczenia lub darowizny, które zgodnie z ostatnią wolą zmarłego lub intencją darczyńcy są wyłączone ze wspólnego majątku (objęte tzw. klauzula wyłączenia), uprawnienia emerytalne w rozumieniu „ustawy o wyrównaniu uprawnień emerytalnych w przypadku separacji” oraz renta rodzinna dla osób pozostających przy życiu, które były na utrzymaniu zmarłego, nie należą do wspólnego majątku. Aktywa (i zobowiązania) związane wyłącznie z jednym z małżonków również nie wchodzą w zakres wspólności majątkowej (zob. art. 1:94 ust. 5 kodeksu cywilnego). Zgodnie z linią orzecznictwa szczególne uprawnienia emerytalne oraz zadośćuczynienia za doznane krzywdy zalicza się do odrębnych przedmiotów majątkowych. W innych przypadkach jest znacznie trudniej o uznanie wyłącznego związku przedmiotu majątkowego z jednym z małżonków. Pożytki z majątku odrębnego zalicza się do majątku odrębnego (zob. art. 1:94 ust. 6 kodeksu cywilnego). Zobowiązania zaciągnięte przez jednego z małżonków, z wyłączeniem zobowiązań związanych z majątkiem osobistym, również wchodzą w zakres wspólności majątkowej i obciążają majątek wspólny (zob. art. 1:94 ust. 7 kodeksu cywilnego).

2.2. Czy istnieją prawne przesłanki dotyczące przydzielania majątku?

Jeżeli w toku postępowania rozwodowego wyniknie spór o własność poszczególnych przedmiotów majątkowych, a żaden z małżonków nie zdoła dowieść swojego wyłącznego prawa do takich przedmiotów, wówczas takie przedmioty majątkowe zostają zaliczone do wspólnego majątku. Zasada ta nie może jednak działać na niekorzyść wierzycieli (zob. art. 1:94 ust. 8 kodeksu cywilnego).

2.3. Czy małżonkowie powinny sporządzać inwentarz majątku? Jeśli tak, kiedy i jak?

Nie

2.4. Kto odpowiada za zarządzanie majątkiem? Kto jest uprawniony do rozporządzania majątkiem? Czy można dysponować/rozporządzać majątkiem samodzielnie czy też wymagana jest zgoda małżonka (np. sprzedaż wspólnego domu małżonków)? Jakie skutki niesie brak zgody na ważność transakcji prawnej i obowiązywanie wobec osób trzecich?

Przedmiotami majątkowymi nabytymi w imieniu jednego z małżonków [m.in. nieruchomościami, akcjami spółek akcyjnych (NV ) lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością (BV )] zarządza małżonek, w którego imieniu zostały nabyte. Zarząd wszystkimi pozostałymi przedmiotami majątkowymi należącymi do wspólnego majątku może prowadzić samodzielnie każdy z małżonków (zob. art. 1:97 kodeksu cywilnego). Zbycie mieszkania małżonków możliwe jest wyłącznie za zgodą obojga małżonków (zob. art. 1:88 (kodeksu cywilnego). Taka zgoda jest również wymagana na obciążenie mieszkania małżonków hipoteką. Jeżeli współmałżonek nie może udzielić zgody ze względu na nieobecność lub z innego powodu, lub odmawia jej udzielenia, to zezwolenie na wykonanie czynności prawnej może wydać sędzia. Jeżeli później wyjdzie na jaw, że nie było zgody współmałżonka, to ów współmałżonek może podnieść zarzut nieważności czynności prawnej (zob. art. 1:89 kodeksu cywilnego) w terminie 3 lat (zob. art. 3:52 kodeksu cywilnego).

2.5. Czy jakiekolwiek transakcje zawierane przez jednego z małżonków mogą obowiązywać w stosunku do drugiego małżonka?

Porównaj odpowiedź na 2.4 powyżej.

2.6. Kto odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w trakcie małżeństwa? Jaki majątek mogą wykorzystać wierzyciele do zaspokojenia swoich roszczeń?

Każdy z małżonków odpowiada solidarnie z drugim małżonkiem za długi zaciągnięte w związku z gospodarstwem domowym, a także za koszty opieki i wychowania dzieci w trakcie trwania małżeństwa (por. art. 1:85 BW). Zasada ta obowiązuje bez względu na rodzaj ustroju majątkowego, który został wybrany przez małżonków z chwilą zawarcia związku małżeńskiego.

Zob. odpowiedź w pkt 2.5 dotyczącą zobowiązań na wspólne gospodarstwo domowe oraz odpowiedź w pkt. 2.1 dotyczącą innych zobowiązań. Wierzyciele mogą żądać zaspokojenia z całego majątku małżonków. Jeżeli jeden z małżonków spłacił wspólny dług z majątku osobistego, to przysługuje mu zwrot (zob. art. 1:95 kodeksu cywilnego). W czasie trwania małżeństwa prywatne zobowiązanie jednego z małżonków może zostać zaspokojone ze wspólnego majątku, lecz współmałżonek ma również prawo wskazać wierzycielowi przedmioty majątkowe należące do dłużnika, z których wierzyciel może żądać zaspokojenia. W razie zaspokojenia prywatnego zobowiązania z majątku wspólnego, małżonek będący dłużnikiem ma obowiązek zwrotu wartości świadczenia do wspólnego majątku (zob. art. 1:96 ust. 4 kodeksu cywilnego).

Print this topic

back to top