2.1. Proszę opisać ogólne zasady: Jakie dobra są objęte wspólnością majątkową? Jakie dobra stanowią osobisty majątek poszczególnych małżonków?

Artykuł 13 ustawy 232/91 stanowi, że małżeństwo nie wpływa na niezależność majątkową małżonków; każdy z małżonków zachowuje i nabywa własne przedmioty majątkowe, nawet po zawarciu małżeństwa. Małżonkowie mogą rzecz jasna nabywać składniki wspólnego majątku; wówczas udział w takim majątku przysługuje każdemu z małżonków niepodzielnie. W razie unieważnienia lub ustania małżeństwa, lub separacji małżonków, każdy z nich może żądać zwrotu swoich nakładów poniesionych na przyrost majątku współmałżonka (zob. 5.1).

2.2. Czy istnieją prawne przesłanki dotyczące przydzielania majątku?

Istnieje wzruszalne domniemanie, że nakład małżonka na przyrost majątku drugiego małżonka wynosi jedną trzecią przyrostu. Jeżeli strona dochodząca zwrotu wykaże, że jego nakład był wyższy niż jedna trzecia przyrostu majątku, sąd rodzinny może jej przyznać rekompensatę w wyższej kwocie. Ustawodawca wprowadził takie domniemanie zdając sobie sprawę z trudności, jaką może sprawić skarżącemu wykazanie poniesionych nakładów, nierzadko po wielu latach małżeństwa. Jeżeli przeprowadzony przed sądem dowód na zakres nakładu poniesionego przez skarżącego na przyrost majątku współmałżonka nie jest przekonujący, wówczas sąd rodzinny może orzec na rzecz skarżącego zwrot w wysokości jednej trzeciej przyrostu majątku drugiego małżonka, zgodnie z domniemaniem. Jeżeli skarżący żąda kwoty przekraczającej jedną trzecią przyrostu majątku współmałżonka, to musi przedstawić dostateczne dowody, że jego nakład przekraczał jedną trzecią przyrostu majątku.

2.3. Czy małżonkowie powinny sporządzać inwentarz majątku? Jeśli tak, kiedy i jak?

Zgodnie z art. 14 ustawy nr 232/91 (zob. pkt 5.1) przedmiotem małżeńskiej skargi majątkowej jest przyrost majątku, a nie sam majątek. Celem stwierdzenia, czy nastąpił przyrost majątku w czasie trwania małżeństwa, sąd powinien porównać stan majątku każdego z małżonków w chwili zawarcia małżeństwa ze stanem ich majątków w chwili separacji. Jeżeli nie nastąpił przyrost majątku lub doszło do zmniejszenia majątku małżonka, to art. 14 nie znajduje zastosowania, a jego współmałżonkowi nie przysługuje roszczenie o zwrot. W związku z powyższym nieodzowne jest dowiedzenie, że nastąpił przyrost majątku małżonków w czasie trwania małżeństwa. To, czy strona dowodząca sporządzi spis inwentarza, czy też posłuży się innymi środkami, zależy od jej uznania.

2.4. Kto odpowiada za zarządzanie majątkiem? Kto jest uprawniony do rozporządzania majątkiem? Czy można dysponować/rozporządzać majątkiem samodzielnie czy też wymagana jest zgoda małżonka (np. sprzedaż wspólnego domu małżonków)? Jakie skutki niesie brak zgody na ważność transakcji prawnej i obowiązywanie wobec osób trzecich?

Artykuł 13 ustawy 232/91 stanowi, że małżeństwo nie wpływa na niezależność majątkową między małżonkami; każdy z małżonków zachowuje i nabywa własne przedmioty majątkowe, nawet po zawarciu małżeństwa. Stąd też każdy z małżonków zarządza własnym majątkiem.

2.5. Czy jakiekolwiek transakcje zawierane przez jednego z małżonków mogą obowiązywać w stosunku do drugiego małżonka?

Nie.

2.6. Kto odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w trakcie małżeństwa? Jaki majątek mogą wykorzystać wierzyciele do zaspokojenia swoich roszczeń?

Co do zasady każdy z małżonków odpowiada za własne zobowiązania, chyba że zachodzą szczególne okoliczności. Wierzyciel może żądać zaspokojenia wyłącznie z majątku małżonka, który zaciągnął zobowiązanie.

Print this topic

back to top