2.1. Proszę opisać ogólne zasady: Jakie dobra są objęte wspólnością majątkową? Jakie dobra stanowią osobisty majątek poszczególnych małżonków?

Zawierając małżeństwo, małżonkowie są zobowiązani do wyboru małżeńskiego ustroju majątkowego. Mogą wybrać ustrój wspólności majątkowej, rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków lub rozdzielności majątkowej.

Jeśli małżonkowie nie dokonali wyboru małżeńskiego ustroju majątkowego zawierając związek małżeński lub małżeńską umowę majątkową, przyjmuje się, że obowiązuje ustrój wspólności majątkowej. Zgodnie z tym ustrojem majątek nabyty w trakcie małżeństwa stanowi wspólną własność małżonków.
W ustroju wspólności majątkowej następujące składniki uznawane są za majątek odrębny:

• rzeczy osobiste (np. odzież);
• majątek posiadany przez małżonków przed zawarciem małżeństwa;
• majątek nabyty w trakcie małżeństwa w formie darowizny lub spadku;
• majątek nabyty w zamian za majątek odrębny.

Podział wspólnego majątku jest możliwy po ustaniu ustroju wspólności majątkowej (w wyniku śmierci jednego z małżonków, rozwodu lub zawarcia małżeńskiej umowy majątkowej ustanawiającej inny ustrój majątkowy).

W ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków i rozdzielności majątkowej brak majątku wspólnego małżonków.

(Ustawa o prawie rodzinnym Estonii)

2.2. Czy istnieją prawne przesłanki dotyczące przydzielania majątku?

W ustroju wspólności majątkowej majątek jest uznany za wspólny, o ile małżonkowie nie wykażą, że jest inaczej.

2.3. Czy małżonkowie powinny sporządzać inwentarz majątku? Jeśli tak, kiedy i jak?

Nie ma wymogu sporządzania spisu majątku w ustroju wspólności lub rozdzielności majątkowej, ale należy sporządzić taki spis w przypadku ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków (patrz 5.3.).

2.4. Kto odpowiada za zarządzanie majątkiem? Kto jest uprawniony do rozporządzania majątkiem? Czy można dysponować/rozporządzać majątkiem samodzielnie czy też wymagana jest zgoda małżonka (np. sprzedaż wspólnego domu małżonków)? Jakie skutki niesie brak zgody na ważność transakcji prawnej i obowiązywanie wobec osób trzecich?

W ramach ustroju wspólności majątkowej, małżonkowie mogą korzystać z praw i wypełniać obowiązki z tytułu majątku wspólnego łącznie lub za zgodą drugiego małżonka. W przypadku transakcji dotyczących majątku ruchomego lub praw z tytułu majątku wspólnego małżonków domniemywa się istnienie zgody drugiego małżonka (domniemanie takie nie znajduje zastosowania w przypadku transakcji dotyczących majątku nieruchomego). Małżonek może zawierać transakcje z wykorzystaniem majątku wspólnego bez zgody drugiego małżonka w celu zaspokojenia codziennych potrzeb rodziny.

Transakcje dotyczące wspólnego majątku nieruchomego przeprowadzone bez zgody drugiego małżonka są nieważne.

Małżonek zarządza swoim majątkiem osobistym samodzielnie i na własny rachunek, bez konieczności uzyskania zgody drugiego małżonka. Małżonek może rozporządzić nieruchomością, która należy do jego majątku osobistego i służy za miejsce zamieszkania rodziny lub w której zamieszkuje małżonek niebędący jej właścicielem, a także przyznać prawo do jej użytkowania osobie trzeciej lub rozwiązać stosunek prawny stanowiący podstawę takiego użytkowania wyłącznie za zgodą drugiego małżonka pod warunkiem że przedmiotowa nieruchomość została nabyta na własność po 1 stycznia 2015 r. Transakcje przeprowadzone bez zgody drugiego małżonka są nieważne. Powyższe nie ma zastosowania do nieruchomości nabytych przed 1 stycznia 2015 r.

W ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków majątek należący do małżonka to jego majątek osobisty, którym może dysponować wyłącznie dany małżonek (bez zgody drugiego małżonka) bez względu na fakt czy majątek został nabyty przed zawarciem związku małżeńskiego czy w jego trakcie. Tym niemniej w przypadku zawierania transakcji dotyczących nieruchomości służącej jako miejsce zamieszkania rodziny lub użytkowanej przez drugiego małżonka niebędącego jej właścicielem wymagana jest zgoda drugiego małżonka. Transakcje zawarte bez zgody drugiego małżonka są nieważne i może on wnieść powództwo przeciwko osobie trzeciej z tytułu nieważności takiego rozporządzenia.

Małżonkowie rozporządzają swoim majątkiem osobistym samodzielnie i na własny rachunek.

W ustroju rozdzielności majątkowej,w odniesieniu do stosunków majątkowych, małżonkowie są traktowani tak, jakby nie byli małżeństwem oraz rozporządzają własnym majątkiem samodzielnie i na własny rachunek.

2.5. Czy jakiekolwiek transakcje zawierane przez jednego z małżonków mogą obowiązywać w stosunku do drugiego małżonka?

Niezależnie od wyboru małżeńskiego ustroju majątkowego, małżonkowie solidarnie odpowiadają za zobowiązania wynikające z transakcji zawartych przez jednego małżonka w celu prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego, w interesie dzieci lub w celu zaspokojenia innych zwykłych potrzeb rodziny (na przykład jeśli jeden małżonek zaciąga pożyczkę na potrzeby rodziny, drugi małżonek ponosi solidarną odpowiedzialność). Wartość transakcji nie może przekraczać poziomu współmiernego do warunków życia małżonków.

2.6. Kto odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w trakcie małżeństwa? Jaki majątek mogą wykorzystać wierzyciele do zaspokojenia swoich roszczeń?

Niezależnie od wyboru małżeńskiego ustroju majątkowego, małżonek ponosi odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przez drugiego małżonka, jedynie w takim zakresie w jakim drugi małżonek może zobowiązać pierwszego małżonka przez swoje działania.

W ustroju wspólności majątkowej małżonkowie w pełni odpowiadają wobec osób trzecich odrębnym i wspólnym majątkiem za poniższe:

• zobowiązania zaciągnięte przez małżonków w celu zaspokojenia potrzeb rodziny;
• zaspokojenie solidarnych zobowiązań zaciągniętych przez małżonków;
• zobowiązania, w przypadku których małżonek zgodził się odpowiadać odrębnym i wspólnym majątkiem wobec osób trzecich (wymagana jest zgoda drugiego małżonka).

W przypadku innych zobowiązań każdy małżonek odpowiada swoim odrębnym majątkiem i połową majątku wspólnego (tzn. jego częścią). Wierzyciel może domagać się podziału majątku wspólnego, jeśli okaże się, że majątek odrębny dłużnika jest niewystarczający na pokrycie zobowiązań.

Print this topic

back to top