5 Jakie są skutki rozwodu/separacji?
5.1. W jaki sposób dzielony jest majątek (prawa in rem)?
W przypadku ustroju wspólności majątkowej wspólny majątek jest dzielony między małżonków zgodnie z postanowieniami dotyczącymi ustania wspólnej własności. Zgodnie z Ustawą o prawie majątkowym w razie ustania współwłasności, majątek jest dzielony na zasadzie porozumienia między współwłaścicielami. Jeśli porozumienie nie zostanie osiągnięte, sąd wyda orzeczenie.
Podział wspólnego majątku jest możliwy po ustaniu ustroju wspólności majątkowej (w wyniku śmierci jednego z małżonków, rozwodu lub zawarcia małżeńskiej umowy majątkowej ustanawiającej inny ustrój majątkowy). Niepodzielony majątek jest uważany za wspólny majątek małżonków do czasu jego podzielenia.
W przypadku ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków lub rozdzielności majątkowej nie istnieje wspólny majątek małżonków, w związku z czym nie zachodzi potrzeba podziału majątku.
5.2. Kto odpowiada za istniejące zobowiązania po rozwodzie/separacji?
Zastosowanie mają te same zasady jak w punktach 2.5. i 2.6.
5.3. Czy małżonek ma prawo do żądania wypłaty wyrównania?
Niezależnie od rodzaju małżeńskiego ustroju majątkowego, jeśli jeden z małżonków wnosi większy wkład pieniężny na potrzeby rodziny niż drugi małżonek, przyjmuje się, że małżonek ten nie ma prawa do żądania wyrównania wniesionego wkładu.
W ustroju wspólności majątkowej, jeśli małżonek uprawniony do rozporządzania majątkiem wspólnym wykorzystuje wspólny majątek do celów własnego odrębnego majątku, jest zobowiązany do wyrównania wartości wykorzystanego majątku. Wyrównanie takie będzie uznane za część majątku wspólnego. Jeśli małżonek wykorzystuje swój odrębny majątek w celach związanych z majątkiem wspólnym, może domagać się wyrównania wartości z majątku wspólnego.
W ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków, po ustaniu ustroju majątkowego, małżonek ma prawo do żądania wyrównania pieniężnego. Ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków ustaje z chwilą śmierci jednego z małżonków, w wyniku rozwodu lub zawarcia małżeńskiej umowy majątkowej ustanawiającej inny ustrój majątkowy lub na mocy orzeczenia sądowego na wniosek jednego z małżonków.
Następuje wyrównanie majątku każdego z małżonków, który przyrósł podczas obowiązywania ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków (nabyty majątek).
Aby określić w jakim stopniu majątek podlega wyrównaniu, sporządzana jest lista majątku należącego do każdego z małżonków, na której wymieniony jest majątek małżonków (łączny majątek), z wykazaniem majątku małżonków z chwilą rozpoczęcia obowiązywania ustroju majątkowego (trwały majątek) oraz majątku małżonków nabytego do zakończenia małżeństwa lub ustroju majątkowego (nabyty majątek) oraz wartości tego majątku.
Poniższe nie podlega wyrównaniu:
- majątek posiadany przez małżonków przed zawarciem małżeństwa;
- majątek nabyty w trakcie małżeństwa w formie darowizny lub spadku;
- prawa małżonka z tytułu problemów zdrowotnych lub obrażeń ciała i na podstawie państwowego i obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego;
- majątek nabyty w zamian za majątek niepodlegający wyrównaniu.
W ustroju rozdzielności majątkowej, w kwestiach zależności majątkowych, małżonkowie są postrzegani jakby nie zawarli małżeństwa. W związku z tym małżonek może domagać się wyrównania jedynie na ogólnych zasadach (jak np. bezprawne wzbogacenie się, odszkodowanie).
