5 Jakie są skutki rozwodu/separacji?
5.1. W jaki sposób dzielony jest majątek (prawa in rem)?
W prawie czeskim wspólność majątkowa ustaje z chwilą rozwodu, śmierci jednego z małżonków, oraz w kilku innych przypadkach określonych ustawą. Po ustaniu wspólności majątkowej prawa i obowiązki małżonków dotychczas wspólne im obojgu stają się odrębne.
Małżonkowie (byli małżonkowie) mogą uzgodnić między sobą sposób podziału majątku (który nie może jednak mieć wpływu na prawa osób trzecich) lub zwrócić się do sądu z wnioskiem o określenie sposobu podziału majątku (art. 740 i 765 kodeksu cywilnego). Sąd przeprowadza podział majątku (oraz, jeśli to konieczne, również z uwzględnieniem porozumienia małżonków) zgodnie z zasadą, że udziały obu małżonków w majątku są równe. Niemniej jednak w tym przypadku uwzględnia się w szczególności potrzeby małoletnich dzieci, sposób sprawowania opieki nad rodziną przez każdego z małżonków oraz zakres nakładów i wydatków poczynionych na majątek wspólny przez każdego z małżonków. Jednocześnie każdy z małżonków jest zobowiązany do zwrotu tego, co pobrał z majątku wspólnego na korzyść majątku osobistego oraz może dochodzić zwrotu nakładów poczynionych na rzecz majątku wspólnego z majątku osobistego (art. 742 kodeksu cywilnego).
Jeśli w ciągu trzech lat od dnia ustania wspólności majątkowej nie dojdzie do podziału majątku wspólnego (choćby w drodze porozumienia obojga małżonków), ani nie zostanie złożony do sądu wniosek o podział majątku podział ten zostanie przeprowadzony zgodnie z domniemaniem ustawowym w sposób następujący:
- składniki ruchomego majątku trwałego są własnością tego z małżonków, który używa ich jak właściciel wyłącznie na potrzeby własne, potrzeby rodziny lub na potrzeby gospodarstwa domowego,
- pozostałe składniki majątku ruchomego i nieruchomości stanowią współwłasność małżonków, a ich udziały są równe (art. 741 kodeksu cywilnego).
Te same zasady obowiązują w przypadku ograniczenia zakresu wspólności majątkowej lub jej zniesienia.
5.2. Kto odpowiada za istniejące zobowiązania po rozwodzie/separacji?
Oboje małżonkowie ponoszą solidarną odpowiedzialność wobec osób trzecich za zobowiązania obciążające ich wspólny majątek, które zostały zaciągnięte w trakcie trwania małżeństwa, ponieważ podział majątku nie może mieć wpływu na prawa osób trzecich. W przeciwnym razie osoby trzecie mogą dochodzić na drodze sądowej uznania podziału za nieważny względem nich. W związku z tym podział zobowiązań wywołuje skutki prawne wyłącznie między samymi małżonkami (art. 737 kodeksu cywilnego).
Za zobowiązania obciążające majątek osobisty każdego z małżonków odpowiadają oni osobno.
5.3.1. W przypadku ustroju wspólności majątkowej z wyrównaniem dorobków:
- Czy roszczenie można zaspokoić w formie zapłaty lub w naturze?
- W jaki sposób oceniane jest roszczenie?
- Jaka jest wysokość płatności wyrównania?
- W jakiej sytuacji zalecane jest roszczenie?
W Republice Czeskiej nie przewidziano ustroju wspólności nabytków.
5.3.2. W innych przypadkach (brak wspólności majątkowej z wyrównaniem dorobków)?
Każdy z małżonków jest zobowiązany do zwrotu tego, co pobrał z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego oraz może dochodzić zwrotu nakładów poczynionych na rzecz wspólnego majątku z własnych środków (art. 742 kodeksu cywilnego). Nie istnieją przepisy szczególne regulujące sposób zaspokojenia roszczenia poprzez płatność lub zwrot rzeczy.
