5.1. W jaki sposób dzielony jest majątek (prawa rzeczowe)?

Od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku (art. 46 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Podział majątku wspólnego jest możliwy z chwilą ustania wspólności w trakcie małżeństwa, na przykład na skutek orzeczenia sądu lub umowy oraz po ustaniu wspólności po ustaniu małżeństwa (w wyniku rozwodu lub separacji). Procedura rozwodowa lub separacja nie są powiązane z podziałem majątku wspólnego. Podział majątku z reguły dokonywany jest w osobnym postępowaniu. Rozwód oraz separacja następują na skutek orzeczenia sądu. Podział majątku wspólnego może być dokonany przez sąd lub w drodze umowy, która w przypadku gdy wspólnością objęte są nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego (podobnie przy innych szczególnych prawach).

Udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Można żądać ustalenia przez sąd nierównych udziałów (art. 50¹ kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny (art. 45  § 1 i 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

5.2. Kto odpowiada po rozwodzie/separacji za wcześniej powstałe zobowiązania?

Za zobowiązania te odpowiadają małżonkowie. Podział majątku wspólnego nie dotyczy pasywów. Ewentualne porozumienia małżonków co do spłaty długów nie mają skutków wobec wierzycieli, chyba że wierzyciel wyrazi zgodę na przejęcie długu przez jednego z małżonków.  

5.3.Czy małżonek może żądać wyrównania?

W przypadku ustania ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków wzrost wartości majątku każdego małżonka, który miał miejsce w czasie jego trwania, może być wyrównany w formie zapłaty lub w naturze. (art. 51⁴.§ 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) Roszczenie o dokonanie takiego wyrównania przedawnia się po 10 latach (art. 118 kodeksu cywilnego).

Print this topic

back to top