De Brussel II bis-verordening bepaalt de bevoegdheidsregels met betrekking tot echtscheiding, scheiding van tafel en bed of nietigverklaring van het huwelijk. De verordening dekt geen geschillen die enkel betrekking hebben op de vermogensrechtelijke gevolgen van het huwelijk. Rechters moeten vóór toepassing van de nationale regels van bevoegdheid automatisch de bevoegdheidsregels die voortvloeien uit deze verordening toepassen bij het bepalen van de bevoegdheidsregels van Franse rechtbanken.

De Brussels II bis-verordening biedt eisers de keuze tussen twee hoofdcriteria om de bevoegdheid te bepalen: gewoonlijke verblijfplaats (Art. 3-I-a) of nationaliteit (art. 3-I-b). Eisers kunnen hierbij kiezen tussen zeven aanknopingspunten (Cass. civ. I, 24 september 2008, beroep nr. 07-20.248).

Voor geschillen die enkel betrekking hebben tot de vermogensrechtelijke gevolgen van het huwelijk, wordt de internationale bevoegdheid bepaald door de uitbreiding van de regels van bevoegdheid van het nationale recht.

Volgens het nationale recht heeft de rechter van de rechtbank die voor vragen m.b.t. familierecht bevoegd is, exclusieve bevoegdheid voor persoonlijke aangelegenheden. De bevoegde rechtbank is die van de verblijfplaats van het koppel. Als het koppel afzonderlijke verblijfplaatsen heeft, is de bevoegde rechter van de familierechtbank de rechter van de verblijfplaats van de echtgenoot die gebruikelijk met minderjarige kinderen woont en, in andere gevallen, van de verblijfplaats van de echtgenoot die geen echtscheiding heeft aangevraagd (Art. 1070 W.B.R.).

De Franse rechter is tevens bevoegd als een van de partijen van het geschil een Franse staatsburger is (Art. 14 en 15 BW).

Verordening (EU) nr. 2016/1103 van de Raad van 24 juni 2016 is van toepassing op alle rechtszaken aangespannen, vonnissen gegeven en akten verleden op of na 29 januari 2019, ongeacht de datum van het huwelijk.

Deze verordening bepaalt dat de volgende instanties bevoegd zijn:

- Voor zaken met betrekking tot het huwelijksvermogensstelsel in geval van overlijden van een van de echtgenoten, ligt de bevoegdheid bij de rechtbank bevoegd voor de erfopvolging (art. 4).

- Voor zaken met betrekking tot het huwelijksvermogensstelsel in geval van verzoek tot echtscheiding, scheiding van tafel en bed of nietigverklaring van het huwelijk, ligt de bevoegdheid in het algemeen bij de rechtbank die bevoegd is om zich uit te spreken over het huwelijksgeschil.

- In andere gevallen kunnen de echtgenoten overeenkomen dat de bevoegdheid ligt bij de lidstaat waarvan het recht van toepassing is of bij de lidstaat waar het huwelijk werd gesloten. Dergelijke overeenkomst (ook wel forumkeuze genoemd) moet schriftelijk worden vastgelegd en moet worden gedateerd en ondertekend door de partijen. Bij gebreke aan een overeenkomst, zijn voor de behandeling van alle vragen met betrekking tot hun huwelijksvermogensstelsel, behalve in geval van overlijden van een van de echtgenoten of van een huwelijksgeschil, over het algemeen de rechtbanken van de lidstaat bevoegd:

• van de gemeenschappelijke gewone verblijfplaats van de echtgenoten op het tijdstip waarop de zaak aanhangig wordt gemaakt bij de rechtbank; of bij gebreke hieraan
• van de laatste gewone verblijfplaats van de echtgenoten, indien een van hen daar nog steeds verblijft; of bij gebreke hieraan
• van de gewone verblijfplaats van de verweerder; of bij gebreke hieraan
• van de gemeenschappelijke nationaliteit van de echtgenoten.

Uitgezonderd in geval van geschillen zijn notarissen in Frankrijk niet gebonden aan deze regels over de rechtsbevoegdheid en kunnen zij daarom vrij handelen, bv. bij het opstellen van een huwelijkscontract/ huwelijkse voorwaarden of een rechtskeuze overeenkomst.

Print this topic

back to top