2 Υπάρχει νόμιμο καθεστώς που να διέπει τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων και, εφόσον υπάρχει, τι προβλέπει;
2.1. Παρακαλούμε περιγράψτε τις γενικές αρχές: Ποια αγαθά αποτελούν μέρος της κοινοκτημοσύνης περιουσιακών στοιχείων; Ποια αγαθά αποτελούν μέρος των ξεχωριστών περιουσιών των συζύγων;
Η περιουσία που αποκτάται από τους συζύγους μετά την τέλεση του γάμου αποτελεί τμήμα της κοινής περιουσίας τους, όπως επίσης τμήμα της κοινής περιουσίας τους αποτελούν, μεταξύ άλλων, τα εισοδήματα και οι καρποί της προσωπικής περιουσίας των συζύγων, και τα εισοδήματα από εργασία ή διανοητικές δραστηριότητες που αποκτώνται μετά την τέλεση του γάμου. Η προσωπική περιουσία εκάστου συζύγου αποτελείται από:
- τα περιουσιακά στοιχεία που ο εκάστοτε σύζυγος απέκτησε προσωπικά πριν από την τέλεση του γάμου,
- τα περιουσιακά στοιχεία που ο εκάστοτε σύζυγος απέκτησε από κληρονομία ή δωρεά κατά τη διάρκεια του γάμου, εκτός εάν η διαθήκη ή η σύμβαση δωρεάς προβλέπει ότι τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία θα αποτελούν τμήμα της κοινής περιουσίας,
- τα προσωπικά αντικείμενα του εκάστοτε συζύγου (ρουχισμός, αντικείμενα αναγκαία για το επάγγελμα του συζύγου),
- τα δικαιώματα πνευματικής ή βιομηχανικής ιδιοκτησίας του εκάστοτε συζύγου, εξαιρουμένων των εισοδημάτων από την εκμετάλλευση των εν λόγω δικαιωμάτων,
- τα κεφάλαια και τα κινητά περιουσιακά στοιχεία που είναι αναγκαία για προσωπικές επιχειρηματικές δραστηριότητες του ενός από τους συζύγους, πλην των κεφαλαίων και των κινητών περιουσιακών στοιχείων που χρησιμοποιούνται σε επιχειρηματικές δραστηριότητες που διεξάγονται από κοινού από αμφότερους τους συζύγους,
- τις πληρωμές αποζημίωσης και επανόρθωσης που έλαβε ο ένας σύζυγος για μη χρηματική ζημία ή σωματική βλάβη, τις πληρωμές υπό τη μορφή οικονομικής βοήθειας για συγκεκριμένους σκοπούς και τις λοιπές παροχές που σχετίζονται συγκεκριμένα μόνο με τον ένα από τους συζύγους, τα αμεταβίβαστα δικαιώματα,
- τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτήθηκαν με προσωπικά κεφάλαια ή έσοδα από την πώληση προσωπικών περιουσιακών στοιχείων και με ρητή πρόθεση του συζύγου κατά τον χρόνο της απόκτησης να αποκτήσει το σχετικό περιουσιακό στοιχείο ως προσωπική περιουσία του (άρθρο 3.89 παρ. 1 του ΑΚ).
2.2. Υπάρχουν νομικές προϋποθέσεις σχετικά με την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων;
Όλα τα περιουσιακά στοιχεία τεκμαίρεται ότι ανήκουν στην κοινή περιουσία, πλην εάν αποδειχθεί ότι αποτελούν προσωπική περιουσία του ενός μόνο συζύγου (άρθρο 3.88 παρ. 2 του ΑΚ).
2.3. Οι σύζυγοι πρέπει να προβούν σε απογραφή των περιουσιακών στοιχείων; Εάν ναι, πότε και με ποιον τρόπο;
Οι σύζυγοι δεν υποχρεούνται να συντάξουν απογραφή των περιουσιακών στοιχείων τους.
2.4. Ποιος είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων; Ποιος έχει δικαίωμα διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων; Μπορεί ένας εκ των συζύγων να διαθέσει/διαχειριστεί την περιουσία μόνος του ή είναι απαραίτητη η συναίνεση του έτερου συζύγου (π.χ. στις περιπτώσεις διάθεσης της οικίας των συζύγων); Ποια είναι η επίδραση ενδεχόμενης απουσίας συναίνεσης στην εγκυρότητα μιας νομικής συναλλαγής και στο αντιτάξιμο κατά τρίτων;
Η κοινή περιουσία χρησιμοποιείται, διοικείται και διατίθεται με αμοιβαία συμφωνία των συζύγων (άρθρο 3.92 παρ. 1 του ΑΚ). Κατά τη σύναψη δικαιοπραξιών, κάθε σύζυγος τεκμαίρεται ότι διαθέτει τη σχετική συναίνεση του άλλου συζύγου, εκτός των περιπτώσεων όπου η σύναψη δικαιοπραξίας χρήζει της έγγραφης συναίνεσης του άλλου συζύγου (άρθρο 3.92 παρ. 3 του ΑΚ). Οι δικαιοπραξίες με αντικείμενο την εκποίηση ή την επιβάρυνση ακινήτου της κοινής περιουσίας ή δικαιώματος επί τέτοιου, καθώς και οι δικαιοπραξίες για την εκποίηση κοινής επιχείρησης ή κινητών αξιών, ή για την επιβάρυνση των δικαιωμάτων επί κοινής επιχείρησης ή κινητών αξιών, δύνανται να συναφθούν μόνο από αμφότερους τους συζύγους από κοινού, πλην εάν ο ένας από τους συζύγους έχει εξουσιοδοτήσει τον άλλο σύζυγο να συνάψει τέτοια δικαιοπραξία (άρθρο 3.92 παρ. 4 του ΑΚ).
Στην περίπτωση που ορισμένη δικαιοπραξία συνάφθηκε χωρίς τη συναίνεση του άλλου συζύγου, ο εν λόγω άλλος σύζυγος δύναται να εγκρίνει τη δικαιοπραξία εντός ενός μηνός από την ημερομηνία κατά την οποία έλαβε γνώση της δικαιοπραξίας (άρθρο 3.92 παρ. 6 του ΑΚ). Οι δικαιοπραξίες που συνάφθηκαν χωρίς τη συναίνεση του άλλου συζύγου και οι οποίες δεν έλαβαν τη μεταγενέστερη έγκριση αυτού, δύνανται να προσβληθούν με αγωγή του εν λόγω θιγόμενου συζύγου, η οποία πρέπει να ασκηθεί εντός ενός έτους από την ημερομηνία κατά την οποία αυτός έλαβε γνώση της σχετικής δικαιοπραξίας, υπό τον όρο ότι αποδεικνύεται ότι το άλλο μέρος που συμμετείχε στη δικαιοπραξία τελούσε σε κακή πίστη (άρθρο 3.96 παρ. 1 του ΑΚ). Οι δικαιοπραξίες που έπρεπε να έχουν πραγματοποιηθεί με την έγγραφη συναίνεση του άλλου συζύγου ή που μπορούσαν να πραγματοποιηθούν μόνο από αμφότερους τους συζύγους ενεργούντες από κοινού, δύνανται να κηρυχθούν άκυρες ανεξαρτήτως του εάν το άλλο μέρος στη δικαιοπραξία τελούσε σε καλή ή σε κακή πίστη, εξαιρουμένων των περιπτώσεων κατά τις οποίες ο ένας ή αμφότεροι οι σύζυγοι χρησιμοποίησαν απατηλά μέσα κατά την σύναψη της δικαιοπραξίας, ή προέβησαν σε ψευδείς δηλώσεις προς φορείς αρμόδιους για την τήρηση δημόσιων μητρώων, ή προς οποιουσδήποτε άλλους δημόσιους φορείς ή υπαλλήλους. Στις περιπτώσεις αυτές, η δικαιοπραξία δύναται να κηρυχθεί άκυρη μόνο εάν το άλλο μέρος στη δικαιοπραξία τελούσε σε κακή πίστη (άρθρο 3.96 παρ. 2 του ΑΚ).
2.5. Υπάρχουν δικαιοπραξίες που καταρτίζονται από τον ένα σύζυγο αλλά δεσμεύουν και τον άλλο;
Κατά τη σύναψη δικαιοπραξιών, κάθε σύζυγος τεκμαίρεται ότι διαθέτει τη σχετική συναίνεση του άλλου συζύγου, εκτός των περιπτώσεων όπου η σύναψη δικαιοπραξίας χρήζει της έγγραφης συναίνεσης του άλλου συζύγου (άρθρο 3.92 παρ. 3 του ΑΚ).
2.6. Ποιος είναι υπεύθυνος για χρέη που συνάφθηκαν κατά τη διάρκεια του γάμου; Ποια περιουσιακά στοιχεία μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι πιστωτές προκειμένου να ικανοποιήσουν τις αξιώσεις τους;
Οι ακόλουθες υποχρεώσεις εκπληρώνονται από την κοινή περιουσία των συζύγων:
- οι υποχρεώσεις που σχετίζονται με βάρη επί περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν κατά συγκυριότητα και οι οποίες υφίσταντο κατά τον χρόνο της απόκτησης ή δημιουργήθηκαν μεταγενέστερα,
- οι υποχρεώσεις που σχετίζονται με τις δαπάνες διαχείρισης της κοινής περιουσίας,
- οι υποχρεώσεις που σχετίζονται με τη συντήρηση του νοικοκυριού,
- οι υποχρεώσεις που σχετίζονται με νομικά έξοδα εφόσον η σχετική αγωγή σχετίζεται με την κοινή περιουσία ή τα συμφέροντα της οικογένειας,
- οι υποχρεώσεις που απορρέουν από δικαιοπραξίες συναφθείσες από τον ένα σύζυγο με τη συναίνεση ή τη μεταγενέστερη έγκριση του άλλου, καθώς και οι υποχρεώσεις που απορρέουν από δικαιοπραξίες για τις οποίες δεν απαιτούταν η συναίνεση του άλλου συζύγου, υπό τον όρο ότι οι δικαιοπραξίες συνάφθηκαν προς όφελος της οικογένειας (άρθρο 3.109 παρ. 1 του ΑΚ).
Σε περίπτωση που η κοινή περιουσία δεν επαρκεί για την ικανοποίηση των αξιώσεων πιστωτών για τις οποίες οι σύζυγοι ευθύνονται από κοινού και εις ολόκληρον, οι αξιώσεις ικανοποιούνται από την προσωπική περιουσία των συζύγων (άρθρο 3.113 του ΑΚ).