2.1. Παρακαλούμε περιγράψτε τις γενικές αρχές: Ποια αγαθά αποτελούν μέρος της κοινοκτημοσύνης περιουσιακών στοιχείων; Ποια αγαθά αποτελούν μέρος των ξεχωριστών περιουσιών των συζύγων;

Εκτός εάν προβλέπεται κάτι διαφορετικό στο γαμικό σύμφωνο, μετά τον γάμο, οι σύζυγοι υπόκεινται στο καθεστώς της κοινοκτημοσύνης καθ’ όλη τη διάρκεια του κοινού έγγαμου βίου τους (νόμιμο καθεστώς περιουσιακών σχέσεων των συζύγων). Με τη σύναψη του γάμου, το νόμιμο καθεστώς περιουσιακών σχέσεων των συζύγων ισχύει επίσης αναδρομικά για τον χρόνο της ελεύθερης συμβίωσης των συζύγων προ του γάμου.

(Άρθρο 4:34 (2) και 4:35 (1) του Νόμου V της 2013 περί του Αστικού Κώδικα [εφεξής: Αστικός Κώδικας])

Όλα τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται από κοινού ή ατομικά από τους συζύγους κατά τη διάρκεια της κοινοκτημοσύνης αποτελούν τμήμα της αδιαίρετης κοινής περιουσίας των συζύγων, με εξαίρεση τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν στην ατομική περιουσία ορισμένου συζύγου (βλ. κατωτέρω). Τα έσοδα από ατομικά περιουσιακά στοιχεία επίσης αποτελούν τμήμα της κοινής περιουσίας, εφόσον τα εν λόγω έσοδα προέκυψαν κατά τη διάρκεια του κοινού έγγαμου βίου. Οι τυχόν δαπάνες διαχείρισης και τα έξοδα των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων αφαιρούνται από τα έσοδα.

(Άρθρο 4:37 (1) και (3-4) του Αστικού Κώδικα)

Στα ατομικά περιουσιακά στοιχεία του κάθε συζύγου περιλαμβάνονται:

• περιουσιακά στοιχεία τα οποία αποκτήθηκαν πριν από την έναρξη της κοινοκτημοσύνης·
• περιουσιακά στοιχεία τα οποία λήφθηκαν ως κληρονομία ή δωρεά, χωρίς αντάλλαγμα, κατά τη διάρκεια της κοινοκτημοσύνης·
• δικαιώματα του συζύγου κυρίου πνευματικής ιδιοκτησίας, εκτός των οφειλόμενων δικαιωμάτων εκμετάλλευσης κατά τη διάρκεια της κοινοκτημοσύνης·
• τυχόν αποζημίωση λόγω τραυματισμού·
• περιουσιακά στοιχεία ατομικής χρήσης μικρής αξίας·
• περιουσιακά στοιχεία που λήφθηκαν σε υποκατάσταση ατομικών περιουσιακών στοιχείων και καθετί αξίας που αποκτήθηκε για τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία.

Σε περίπτωση που ορισμένο περιουσιακό στοιχείο αντικαταστήσει ορισμένο άλλο περιουσιακό στοιχείο συνήθους ποσότητας που αποτελούσε ατομική περιουσία του ενός εκ των συζύγων και το οποίο χρησιμοποιούταν στην κοινή καθημερινή ζωή των συζύγων, το νέο περιουσιακό στοιχείο καθίσταται τμήμα της κοινής περιουσίας μετά πέντε έτη κοινού έγγαμου βίου.

(Άρθρο 4:38 (1-3) του Αστικού Κώδικα)

2.2. Υπάρχουν νομικές προϋποθέσεις σχετικά με την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων;

Τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία ανήκουν στους συζύγους κατά τη διάρκεια της κοινοκτημοσύνης τεκμαίρεται ότι αποτελούν τμήμα της κοινής περιουσίας των συζύγων, εκτός εάν ορίζεται κάτι διαφορετικό στον Αστικό Κώδικα ή εάν αποδειχθεί ότι ανήκουν στην ατομική περιουσία ενός από τους συζύγους.

Περαιτέρω, εάν ορισμένη υποχρέωση –η οποία αφορά την κοινή περιουσία ή την ατομική περιουσία οποιουδήποτε εκ των συζύγων– εκπληρώθηκε κατά τη διάρκεια της κοινοκτημοσύνης, τεκμαίρεται ότι εκπληρώθηκε από την κοινή περιουσία, πλην εάν αποδειχθεί άλλως. Στην περίπτωση που προστεθεί αξία στην κοινή ή ορισμένη ατομική περιουσία ενόσω διαρκούσε το καθεστώς της κοινοκτημοσύνης των περιουσιακών στοιχείων των συζύγων, τεκμαίρεται ότι η πηγή της προστεθείσας αξίας (π.χ. μέσω επένδυσης, ανακαίνισης ή συντήρησης) προήλθε από την κοινή περιουσία, πλην εάν αποδειχθεί άλλως.

(Άρθρο 4:40 (1-2) του Αστικού Κώδικα)

2.3. Οι σύζυγοι πρέπει να προβούν σε απογραφή των περιουσιακών στοιχείων; Εάν ναι, πότε και με ποιον τρόπο;

Σύμφωνα με το ουγγρικό δίκαιο, οι σύζυγοι δεν υποχρεούνται να συντάξουν απογραφή περιουσιακών στοιχείων.

2.4. Ποιος είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων; Ποιος έχει δικαίωμα διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων; Μπορεί ένας εκ των συζύγων να διαθέσει/διαχειριστεί την περιουσία μόνος του ή είναι απαραίτητη η συναίνεση του έτερου συζύγου (π.χ. στις περιπτώσεις διάθεσης της οικίας των συζύγων); Ποια είναι η επίδραση ενδεχόμενης απουσίας συναίνεσης στην εγκυρότητα μιας νομικής συναλλαγής και στο αντιτάξιμο κατά τρίτων;

Κάθε σύζυγος δύναται να χρησιμοποιεί τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν στην κοινή περιουσία σύμφωνα με τον σκοπό τους. Κανένας εκ των συζύγων δεν πρέπει να ασκεί το δικαίωμα αυτό επί ζημία των δικαιωμάτων και των νόμιμων συμφερόντων του άλλου συζύγου. Αμφότεροι οι σύζυγοι από κοινού δικαιούνται να διαχειρίζονται τα στοιχεία της κοινής περιουσίας τους.

Κάθε σύζυγος δύναται να αξιώσει την άδεια του άλλου συζύγου για πράξεις που είναι απαραίτητες για την προστασία και τη διατήρηση της κοινής περιουσίας τους. Επείγοντα μέτρα για την προστασία των περιουσιακών στοιχείων μπορούν να λαμβάνονται από οποιονδήποτε σύζυγο χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου συζύγου. Ωστόσο, ο άλλος σύζυγος πρέπει να ενημερώνεται σχετικά αμελλητί.

(Άρθρο 4:42 (1-2) του Αστικού Κώδικα)

Ειδικοί κανόνες εφαρμόζονται στη χρήση και στη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν στην κοινή περιουσία, αλλά εξυπηρετούν την άσκηση του επαγγέλματος ή της ατομικής επιχειρηματικής δραστηριότητας ενός εκ των συζύγων. Το ουγγρικό δίκαιο προβλέπει επίσης ειδικούς κανόνες σε σχέση με την άσκηση των δικαιωμάτων μέλους ή μετόχου, εάν ο σύζυγος είναι μέλος ή μέτοχος ατομικής επιχείρησης, συνεταιρισμού ή εταιρείας.

(Άρθρο 4:43 (1-2) του Αστικού Κώδικα)

Κατά τη διάρκεια της κοινοκτημοσύνης, οι σύζυγοι μπορούν να προβαίνουν σε κάθε διάθεση σχετική με την κοινή περιουσία από κοινού ή με τη συγκατάθεση του άλλου συζύγου. Όσον αφορά τη σύναψη σύμβασης από έναν εκ των συζύγων κατά τη διάρκεια της κοινοκτημοσύνης, δεν προβλέπονται τυπικές προϋποθέσεις για τη συγκατάθεση του άλλου συζύγου.

(Άρθρο 4:45 του Αστικού Κώδικα)

Κάθε σύμβαση ή οικονομικό συμφέρον το οποίο συνάπτεται από έναν σύζυγο κατά τη διάρκεια της κοινοκτημοσύνης τεκμαίρεται –εκτός εάν προβλέπεται κάτι διαφορετικό στον Αστικό Κώδικα– ότι συνάπτεται με τη συγκατάθεση του άλλου συζύγου, εκτός εάν ο τρίτος αντισυμβαλλόμενος γνώριζε, ή όφειλε να γνωρίζει, ότι ο άλλος σύζυγος δεν παρέσχε την προηγούμενη συγκατάθεσή του στη σύμβαση.

Εάν ο σύζυγος συνάψει σύμβαση για την κάλυψη καθημερινών αναγκών του ή στο πλαίσιο της άσκησης του επαγγέλματος ή της επιχειρηματικής του δραστηριότητας, ο άλλος σύζυγος μπορεί να επικαλεστεί την απουσία συγκατάθεσής του μόνον εάν δήλωσε ρητώς στον τρίτο αντισυμβαλλόμενο την αντίρρησή του πριν από τη σύναψη της σύμβασης.

(Άρθρο 4:46 του Αστικού Κώδικα)

Κανένας εκ των συζύγων δεν δικαιούται να διαθέτει το ακίνητο το οποίο χρησιμοποιείται ως κοινή κατοικία της οικογένειας των συζύγων ούτε κατά τη διάρκεια της κοινοκτημοσύνης ούτε κατά το διάστημα από τη λύση του γάμου έως τη διανομή της κοινής περιουσίας, χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου συζύγου. Στην περίπτωση αυτή, η συγκατάθεση του άλλου συζύγου δεν τεκμαίρεται.

(Άρθρο 4:48 του Αστικού Κώδικα)

2.5. Υπάρχουν δικαιοπραξίες που καταρτίζονται από τον ένα σύζυγο αλλά δεσμεύουν και τον άλλο;

Εάν ένας σύζυγος συνάψει σύμβαση η οποία αφορά στοιχεία της κοινής περιουσίας, οφείλει να εξοφλήσει τυχόν χρέη τα οποία προκύπτουν από ή σε σχέση με την εν λόγω σύμβαση από την ατομική του περιουσία ή από το μερίδιό του στην κοινή περιουσία.

Εάν ένας σύζυγος δεν έλαβε μέρος στη σύναψη σύμβασης την οποία ο άλλος σύζυγος συνήψε με τη συγκατάθεσή του, ο μη συμμετέχων σύζυγος ευθύνεται έναντι των τρίτων μόνον βάσει του μεριδίου του στην κοινή περιουσία.

(Άρθρο 4:49 του Αστικού Κώδικα)

Εάν ένας σύζυγος δεν συγκατατέθηκε σε σύμβαση την οποία συνήψε ο άλλος σύζυγος σχετικά με την κοινή περιουσία, και δεν τεκμαίρεται συγκατάθεση ή το τεκμήριο καταρρίφθηκε, ο σύζυγος δεν ευθύνεται για οποιαδήποτε υποχρέωση προκύπτει από ή σε σχέση με τη συγκεκριμένη σύμβαση. Σύμβαση η οποία συνάπτεται χωρίς τη συγκατάθεση του συζύγου δεν ισχύει ως προς αυτόν, εάν ο αγοραστής ενήργησε κακόπιστα ή αποκόμισε αδάπανο όφελος από τη σύμβαση. Εάν ο άλλος σύζυγος συνήψε τη σύμβαση με συγγενή του, η κακή πίστη και η αποκόμιση αδάπανου οφέλους τεκμαίρονται.

(Άρθρο 4:50 του Αστικού Κώδικα)

2.6. Ποιος είναι υπεύθυνος για χρέη που συνάφθηκαν κατά τη διάρκεια του γάμου; Ποια περιουσιακά στοιχεία μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι πιστωτές προκειμένου να ικανοποιήσουν τις αξιώσεις τους;

Η κοινή περιουσία των συζύγων περιλαμβάνει τα βάρη των κοινών περιουσιακών στοιχείων τους και οι σύζυγοι οφείλουν να αναλαμβάνουν από κοινού τα χρέη που προκύπτουν από ή σε σχέση με τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει οποιοσδήποτε εκ των συζύγων κατά τη διάρκεια της κοινοκτημοσύνης. Η κοινή περιουσία δεν περιλαμβάνει τα περιουσιακά στοιχεία, τα βάρη και τις οφειλές που αντιμετωπίζονται ως ατομική περιουσία κάθε συζύγου.

(Άρθρο 4:37 (2) και (4) του Αστικού Κώδικα)

Εκτός από τις προβλεπόμενες από τον νόμο υποχρεώσεις συντήρησης, κάθε χρέος το οποίο προκύπτει από ή σε σχέση με πράξη η οποία τελέστηκε πριν από την έναρξη του κοινού έγγαμου βίου βαρύνει την ατομική περιουσία κάθε συζύγου. Η ατομική περιουσία περιλαμβάνει τα βάρη επί περιουσιακών στοιχείων αυτής και τους τόκους κάθε χρέους που αντιμετωπίζονται ως ατομική υποχρέωση.

Η ατομική περιουσία περιλαμβάνει κάθε χρέος που αναλαμβάνεται κατά τον κοινό έγγαμο βίο:

• το οποίο σχετίζεται με την απόκτηση ή τη διατήρηση ατομικής περιουσίας, μη συμπεριλαμβανομένων των δαπανών που σχετίζονται με τα έσοδα από την εν λόγω ατομική περιουσία και τη διατήρηση των περιουσιακών στοιχείων που χρησιμοποιούνται από κοινού από τους συζύγους·
• το οποίο σχετίζεται με τη διάθεση από έναν σύζυγο ατομικής περιουσίας του·
• από έναν σύζυγο χωρίς αντάλλαγμα επί της κοινής περιουσίας, χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου συζύγου· και
• το οποίο προκύπτει από οποιαδήποτε παράνομη και δόλια συμπεριφορά ή βαριά αμέλεια του συζύγου, εάν το χρέος υπερβαίνει τον πλουτισμό του άλλου συζύγου.

Ακόμη και αν ένα χρέος ανήκει στην ατομική περιουσία ενός συζύγου, έναντι των τρίτων ο άλλος σύζυγος ευθύνεται επίσης για αυτό.

(Άρθρο 4:39 (1-4) του Αστικού Κώδικα)

Τα έξοδα διατήρησης και διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων της κοινής περιουσίας, τα έξοδα συντήρησης του κοινού νοικοκυριού και οι δαπάνες συντήρησης και ανατροφής των κοινών τέκνων των συζύγων καλύπτονται πρωτίστως από την κοινή περιουσία. Εάν η κοινή περιουσία δεν επαρκεί για την κάλυψη των εν λόγω εξόδων και δαπανών, αυτά μπορούν να καλυφθούν από την ατομική περιουσία των συζύγων αναλογικά. Εάν μόνον ένας εκ των συζύγων έχει ατομική περιουσία, τα κεφάλαια που απαιτούνται για την κάλυψη των ανεξόφλητων δαπανών παρέχονται από τον συγκεκριμένο σύζυγο.

(Άρθρο 4:44 του Αστικού Κώδικα)

Print this topic

back to top