5 Ποιες είναι οι συνέπειες ενός διαζυγίου/χωρισμού;
5.1. Με ποιον τρόπο διαχωρίζεται η περιουσία (εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα);
Σύμφωνα με το τσεχικό δίκαιο, το καθεστώς της κοινής περιουσίας λήγει με διαζύγιο, τον θάνατο ενός εκ των συζύγων, καθώς και σε σειρά άλλων περιπτώσεων που προβλέπονται από τον νόμο. Στην περίπτωση λήξης του εν λόγω καθεστώτος, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που είχαν έως τώρα από κοινού οι σύζυγοι θα διανεμηθούν.
Οι σύζυγοι (πρώην σύζυγοι) μπορούν να συμφωνήσουν τη μέθοδο διανομής (η οποία, ωστόσο, δεν πρέπει να θίγει τα δικαιώματα τρίτων) ή να προτείνουν, ενδεχομένως, να αποφασίσει το δικαστήριο για τη διανομή (άρθρα 740 και 765 του Αστικού Κώδικα). Η δικαστική διανομή (και, εάν απαιτείται, επίσης η διανομή με συμφωνία των συζύγων) βασίζεται στην αρχή ότι τα συμφέροντα αμφοτέρων των συζύγων στη διανομή των περιουσιακών στοιχείων είναι ίδια. Παρ’ όλα αυτά, λαμβάνονται υπόψη οι ακόλουθες πτυχές: συγκεκριμένα, οι ανάγκες εξαρτώμενων τέκνων και επιπλέον με ποιον τρόπο κάθε σύζυγος μεριμνούσε για τις ανάγκες της οικογένειας και με ποιον τρόπο συνεισέφερε στην απόκτηση και στη διατήρηση της κοινής περιουσίας. Ταυτόχρονα, κάθε σύζυγος οφείλει να επιστρέψει το ποσό που δαπανήθηκε από την κοινή περιουσία για τα περιουσιακά στοιχεία που του ανήκουν κατ’ αποκλειστικότητα και μπορεί να ζητήσει επιστροφή των όσων δαπάνησε από τα περιουσιακά στοιχεία που του ανήκουν κατ’ αποκλειστικότητα χάριν της κοινής περιουσίας (άρθρο 742 του Αστικού Κώδικα).
Εάν η κοινή περιουσία δεν διανεμηθεί εντός τριών ετών από τη λύση της κοινής περιουσίας (ούτε καν με συμφωνία των συζύγων) ούτε υποβληθεί αίτηση δικαστικής διανομής κατά το ίδιο διάστημα, η διανομή διενεργείται σύμφωνα με τα νόμιμα τεκμήρια, ως ακολούθως:
- τα ενσώματα κινητά περιουσιακά στοιχεία ανήκουν στον σύζυγο που τα χρησιμοποιεί ως κύριος αποκλειστικά για τις δικές του ανάγκες, τις ανάγκες της οικογένειας ή του οικογενειακού νοικοκυριού,
- άλλα κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία ανήκουν από κοινού σε αμφοτέρους τους συζύγους κατ’ ισομοιρία (άρθρο 741 του Αστικού Κώδικα).
Οι ίδιοι κανόνες ισχύουν εάν η κοινή περιουσία μειώθηκε με το γαμικό σύμφωνο ή λύθηκε.
5.2. Ποιος είναι υπεύθυνος για τα υπάρχοντα χρέη μετά το διαζύγιο/χωρισμό;
Αμφότεροι οι σύζυγοι παραμένουν από κοινού και εις ολόκληρον υπεύθυνοι έναντι τρίτων για τα χρέη που σχετίζονται με την κοινή περιουσία τους και αναλήφθηκαν κατά τη διάρκεια του γάμου, καθώς η διανομή της περιουσίας δεν μπορεί να θίγει τα δικαιώματα τρίτων. Διαφορετικά, οι τρίτοι μπορούν να ζητήσουν από το δικαστήριο να κηρυχθεί η διανομή άκυρη ως προς αυτούς. Επομένως, η διανομή των χρεών ισχύει μόνον μεταξύ των συζύγων (άρθρο 737 του Αστικού Κώδικα).
Για τα χρέη που σχετίζονται με την αποκλειστική ατομική περιουσία των συζύγων, οι σύζυγοι παραμένουν ατομικά υπεύθυνοι.
5.3.1. Σε περίπτωση που ισχύει το καθεστώς κοινοκτημοσύνης εναπομείναντων περιουσιακών στοιχείων:
- Η αξίωση πρέπει να ικανοποιηθεί μέσω πληρωμής ή σε είδος;
- Πώς αξιολογείται η αξίωση;
- Ποιο είναι το ποσό της αντισταθμιστικής πληρωμής;
- Πότε παραγράφεται η αξίωση;
Στην Τσεχική Δημοκρατία δεν προβλέπεται συμμετοχή στα αποκτήματα του γάμου.
5.3.2. Σε άλλες περιπτώσεις (όταν δεν ισχύει η κοινοκτημοσύνη των εναπομείναντων περιουσιακών στοιχείων);
Κάθε σύζυγος οφείλει να καταβάλει αποζημίωση για καθετί που δαπανήθηκε από την κοινή περιουσία για τα περιουσιακά στοιχεία που του ανήκουν αποκλειστικά, και δικαιούται να αξιώσει αποζημίωση για κάθε ποσό που δαπάνησε για την κοινή περιουσία από ιδία κεφάλαιά του (άρθρο 742 του Αστικού Κώδικα).
Στη νομοθεσία δεν υφίστανται ειδικές διατάξεις που να ορίζουν εάν η αξίωση πρέπει να ικανοποιηθεί σε χρήμα ή σε είδος.