3.1. Które przepisy mogą być zmodyfikowane w drodze zawarcia umowy, a które nie podlegają modyfikacjom? Jaki małżeński ustrój majątkowy można wybrać?

Małżonkowie mogą zdecydować się na inny małżeński ustrój majątkowy niż ustawowa rozdzielność majątkowa poprzez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej. Nie wszystkie umowy majątkowe zawierane pomiędzy małżonkami są jednak traktowane jak umowy majątkowe małżeńskie - mowa jest o nich w przypadku, gdy w znacznym stopniu zastępują ustawowy małżeński ustrój majątkowy i mają na celu całościową regulację stosunków ekonomicznych.
Alternatywne formy małżeńskiego ustroju majątkowego to zgodnie z prawem Austrii wspólność majątkowa oraz umowa o dziedziczeniu. Małżonkowie nie muszą jednak ograniczać się do tych form w wyborze małżeńskiego ustroju majątkowego.
W przypadku wspólności majątkowej można wyróżnić dwie formy: Prawnie uregulowana wspólność majątkowa inter vivos oraz wspólność majątkowa w razie śmierci. Wspólność majątkowa inter vivos może być ogólna lub ograniczona. W pierwszym przypadku, cały wniesiony majątek i przyszły majątek małżonków jest objęty wspólnością majątkową, w drugim przypadku tylko niektóre dobra wymienione w umowie są objęte wspólnością. Małżonkowie stają się współwłaścicielami dóbr, ich wkłady są określone w umowie - w razie wątpliwości przyjmuje się, że udziały w majątku są równe. Pomiędzy małżonkami obowiązują wewnętrzne ograniczenia w odniesieniu do rozporządzania posiadanymi udziałami, które nie obowiązują wobec osób trzecich. Obowiązywanie wobec osób trzecich możliwe jest wyłącznie w przypadku dokonania zapisu o zakazie zbywania i/lub obciążania w księdze wieczystej według § 364c ABGB lub w przypadku odniesienia do ograniczeń w rozporządzaniu przy ustanawianiu wspólności.
W ramach wspólności majątkowej inter vivos, zobowiązania małżonków są pokrywane zarówno na podstawie wspólności majątkowej oraz z osobistego majątku poszczególnych małżonków, który nie podlega wspólności majątkowej. Jeśli jedno z małżonków samodzielnie zaciąga zobowiązania lub dotyczą one tylko jednego z małżonków (np. zobowiązania do zapłaty alimentów lub odszkodowania), zgodnie z warunkami ustroju wspólności małżeńskiej, cała wspólność małżeńska oraz osobisty majątek poszczególnych małżonków służy do ich uregulowania. Natomiast w przypadku ograniczonej wspólności majątkowej, drugi małżonek nie odpowiada za takie zobowiązania swoim udziałem we wspólności majątkowej.
W przypadku wspólności majątkowej w razie śmierci obowiązuje rozdzielność majątkowa do czasu śmierci jednego z małżonków i każde z małżonków może swobodnie dysponować swoimi dobrami. W razie śmierci jednego z małżonków, majątek małżonków jest łączony we wspólność majątkową, która po uregulowaniu zobowiązań zostanie podzielana na dwie połowy. Pozostający przy życiu małżonek otrzymuje jedną połowę, natomiast druga połowa stanowi majątek osoby zmarłej (§ 1234 ABGB).
(§ 1249 ABGB) . Jednak tylko trzy czwarte majątku może być objęte taką umową (§ 1253 ABGB) .
Poza powyższymi formami istnieją również umowy przedmałżeńskie, które regulują podział majątku małżeńskiego służącego do codziennego użytku, oszczędności małżeńskich i/lub lokalu małżeńskiego w razie rozwodu. Powyższe umowy nie mają wpływu na zasadę rozdzielności majątkowej w czasie małżeństwa. Sędzia może odstąpić od egzekwowania umowy przedmałżeńskiej, wyłącznie w przypadku, jeśli jedno z małżonków ponosi niesprawiedliwie straty i nałożenie na nią/niego obowiązku podziału byłoby społecznie nieuzasadnione (§ 97 par. 2 Ehegesetz, EheG).

3.2. Jakie są wymagania formalne i z kim się należy skontaktować?

Umowy małżeńskie i przedmałżeńskie dotyczące podziału oszczędności małżeńskich i lokalu małżeńskiego muszą być zawarte w formie aktu notarialnego (§ 97 para 1 EheG). W takich przypadkach zawarcie umowy musi być przeprowadzone w obecności notariusza. Natomiast umowy przedmałżeńskie dotyczące podziału majątku małżeńskiego służącego do codziennego użytku wymagają jedynie formy pisemnej (§ 97 para 1 EheG).

3.3. Kiedy można zawrzeć umowę i kiedy wchodzi ona w życie?

Umowy małżeńskie i przedmałżeńskie mogą być zawarte w dowolnym czasie w trakcie trwania małżeństwa. Umowy małżeńskie zawierane przed wejściem w związek małżeński mają zastosowanie wyłącznie pod warunkiem, że dojdzie do zawarcia małżeństwa. Zgodnie z założeniami umowy małżeńskie i przedmałżeńskie wchodzą w życie albo natychmiast (np. umowa o wspólności majątkowej inter vivos) albo w razie śmierci małżonka (wspólność majątkowa w razie śmierci) lub też w przypadku rozwodu ( umowy przedmałżeńskie).

3.4. Czy małżonkowie mogą zmienić istniejącą umowę? Jeśli tak, na jakich warunkach?

Małżonkowie mogą zmieniać zawarte umowy, pod warunkiem spełniania wymogów formalnych.

Print this topic

back to top