3.1. Ποιες διατάξεις μπορούν να τροποποιηθούν από ένα σύμφωνο και ποιες όχι; Ποια καθεστώτα που διέπουν τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων μπορούν να επιλεγούν;

Οι σύζυγοι δεν υποχρεούνται να υπαχθούν στο νόμιμο σύστημα, αλλά δύνανται να συνάψουν γαμήλια σύμβαση που θα συνάδει προς τις προσωπικές ανάγκες τους.

Ο Αστικός Κώδικας ορίζει τρεις κύριες κατηγορίες συμβατικών συστημάτων:

• τα συστήματα κοινοκτημοσύνης,
• το σύστημα διαχωρισμού των περιουσιών,
• το σύστημα συμμετοχής στα αποκτήματα.

Όλα τα συμβατικά συστήματα στηρίζονται στην αρχή ότι οι σύζυγοι είναι ελεύθεροι να υιοθετήσουν το καθεστώς ρύθμισης των περιουσιακών σχέσεών τους της επιλογής τους. Ωστόσο, η ελευθερία επιλογής τους υπόκειται σε ορισμένους περιορισμούς, καθώς πρέπει να τηρήσουν ορισμένες αρχές.

Συγκεκριμένα, η γαμήλια σύμβαση δεν μπορεί να προσκρούει στα χρηστά ήθη (άρθρο 1387 ΑΚ), να αποκλίνει από τους κανόνες που διέπουν τη γονική μέριμνα, τη νόμιμη αντιπροσώπευση και την κηδεμονία (άρθρο 1388 ΑΚ) ή να περιλαμβάνει οποιαδήποτε συμφωνία ή παραίτηση από δικαίωμα που θα είχε ως αποτέλεσμα τη μεταβολή της νόμιμης σειράς κληρονομικής διαδοχής (άρθρο 1389 ΑΚ). Οι διατάξεις των άρθρων 212 έως 226 του Αστικού Κώδικα πρέπει να τηρούνται υποχρεωτικά, πλην εκείνων που επιτρέπουν απόκλιση από τους όρους τους μέσω γαμήλιας σύμβασης.

Τα συστήματα κοινοκτημοσύνης προβλέπονται στα άρθρα 1497 και επόμενα του Αστικού Κώδικα. Οι σύζυγοι δύνανται να επιλέξουν από μια σειρά συστημάτων ρύθμισης των περιουσιακών σχέσεών τους, εκ των οποίων το πλέον γνωστό είναι αυτό της καθολικής κοινοκτημοσύνης, που προβλέπεται στο άρθρο 1526 του Αστικού Κώδικα. Στην περίπτωση της καθολικής κοινοκτημοσύνης, το σύνολο της υφιστάμενης και μελλοντικής περιουσίας, κινητής και ακίνητης, αποτελεί κοινή περιουσία. Ως εκ τούτου, οι σύζυγοι δεν διαθέτουν προσωπική περιουσία, με μοναδική εξαίρεση τα περιουσιακά στοιχεία που από την ίδια τη φύση τους αποτελούν προσωπική περιουσία του ενός συζύγου. Όλες οι υποχρεώσεις των συζύγων είναι κοινές, και αμφότεροι οι σύζυγοι ευθύνονται από κοινού και εις ολόκληρον για την εκπλήρωσή τους. Τούτο ισχύει ακόμη και για τις υποχρεώσεις που ανέλαβε ένας από τους συζύγους πριν από τον γάμο.

Το σύστημα του διαχωρισμού των περιουσιών ρυθμίζεται από τα άρθρα 1536 έως 1541 του Αστικού Κώδικα. Στο σύστημα αυτό, οι σύζυγοι δεν διαθέτουν καταρχήν κοινή περιουσία. Όλα τα περιουσιακά στοιχεία ανήκουν είτε στον ένα είτε στον άλλο σύζυγο. Έκαστος σύζυγος διατηρεί το δικαίωμα διαχείρισης, χρήσης και ελεύθερης διάθεσης της ίδιας αυτού περιουσίας, και ευθύνεται για τις υποχρεώσεις που ο ίδιος ανέλαβε είτε πριν είτε κατά τη διάρκεια του γάμου (άρθρο 1536 ΑΚ). Μοναδική εξαίρεση αποτελούν οι υποχρεώσεις που ανέλαβε οποιοσδήποτε ένας από τους συζύγους για τη συντήρηση του νοικοκυριού ή την ανατροφή των τέκνων.

Το σύστημα της συμμετοχής στα αποκτήματα ρυθμίζεται από τα άρθρα 1569 έως 1581 του Αστικού Κώδικα. Έκαστος σύζυγος διατηρεί το δικαίωμα διαχείρισης, χρήσης και ελεύθερης διάθεσης της ίδιας αυτού περιουσίας. Κατά τη διάρκεια του γάμου, το εν λόγω σύστημα ενεργεί ως εάν οι σύζυγοι να διέπονταν από το σύστημα του διαχωρισμού των περιουσιών, ενώ κατά τον χρόνο της λύσης του ενεργεί ως σύστημα κοινοκτημοσύνης (άρθρο 1569 ΑΚ).

3.2. Ποιες είναι οι τυπικές προϋποθέσεις και με ποιον πρέπει να επικοινωνήσω;

Όλες οι γαμήλιες συμβάσεις πρέπει να συναφθούν με συμβολαιογραφική πράξη (άρθρο 1394 ΑΚ). Ως εκ τούτου, για την κατάρτιση τέτοιας σύμβασης είναι αναγκαία η προσφυγή σε συμβολαιογράφο.

3.3. Πότε μπορεί να συναφθεί ένα σύμφωνο και πότε τίθεται σε ισχύ;

Γαμήλια σύμβαση είναι δυνατόν να συναφθεί είτε πριν είτε κατά τη διάρκεια του γάμου. Εάν συναφθεί πριν από τον γάμο, δεν δύναται να τεθεί σε ισχύ πριν από την ημέρα τέλεσης του γάμου (άρθρο 1395 ΑΚ). Εάν συναφθεί κατά τη διάρκεια του γάμου, ισχύει μεταξύ των μερών από την ημερομηνία της συμβολαιογραφικής πράξης (άρθρο 1397 παράγραφος 2 ΑΚ).

3.4. Μπορούν οι σύζυγοι να τροποποιήσουν ένα υπάρχον σύμφωνο; Εάν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις;

Αφού παρέλθουν δύο έτη ισχύος του (συμβατικού ή νόμιμου) καθεστώτος ρύθμισης των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων, οι σύζυγοι δύνανται, με συμβολαιογραφική πράξη και υπό ορισμένους περιορισμούς, να προβούν στις τροποποιήσεις που τυχόν επιθυμούν στο εν λόγω καθεστώς ή και να το μεταβάλλουν συνολικά (άρθρο 1397 παράγραφος 1 ΑΚ).

Print this topic

back to top