5 Ποιες είναι οι συνέπειες ενός διαζυγίου/χωρισμού;
5.1. Με ποιον τρόπο διαχωρίζεται η περιουσία (εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα);
Εφόσον, στην περίπτωση που το νόμιμο σύστημα ρύθμισης των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων είναι αυτό της κοινοκτημοσύνης αποκτημάτων, συνυπάρχουν ξεχωριστά σύνολα περιουσιακών στοιχείων, δεν θα γίνει ανακατανομή της περιουσίας σε περίπτωση διαζυγίου. Αφετέρου, τα αποκτήματα εξισώνονται (βλέπε σημείο 5.3). Σε εξαιρετικές περιπτώσεις η απόδοση συγκεκριμένων αντικειμένων σε έναν σύζυγο αντισταθμίζει την αξίωση εξίσωσης ( άρθρο 1383 BGB).
5.2. Ποιος είναι υπεύθυνος για τα υπάρχοντα χρέη μετά το διαζύγιο/χωρισμό;
- Στο σύστημα κοινοκτημοσύνης αποκτημάτων, κάθε σύζυγος ευθύνεται για τις δικές του υποχρεώσεις. Ωστόσο, στην περίπτωση διαζυγίου, οι υποχρεώσεις ενός συζύγου θα ληφθούν υπόψη για τον υπολογισμό της περιουσίας που αποκτήθηκε. Οι υποχρεώσεις πρέπει να αφαιρούνται από την τελική δήλωση περιουσιακής κατάστασης του συζύγου και συνεπώς ενδέχεται να προκύψει αρνητική τελική δήλωση περιουσιακής κατάστασης ( άρθρο 1375 παρ. 1 BGB). Ως εκ τούτου, κατά την εξίσωση των αποκτημάτων, ένας σύζυγος ενδέχεται να υποχρεούται να αποζημιώσει τον άλλο σύζυγο για τις δανειακές υποχρεώσεις του. Κάθε αξίωση εξίσωσης περιορίζεται, ωστόσο, πάντοτε στην αξία της υφιστάμενης περιουσίας του συζύγου που υποχρεούται να εξισώσει τα αποκτήματά του (βλέπε σημείο 5.3).
- Στο σύστημα διαχωρισμού των περιουσιακών στοιχείων των συζύγων, δεν υπάρχει διάταξη για την εξίσωση των αποκτημάτων βάσει των προϋπαρχουσών υποχρεώσεων.
- Στο σύστημα κοινής περιουσίας, είναι δυνατή η απαίτηση των υποχρεώσεων από την κοινή περιουσία των συζύγων («κοινά περιουσιακά στοιχεία») μόνο εάν και οι δύο σύζυγοι ανέλαβαν από κοινού τις υποχρεώσεις ή ένας εκ των συζύγων μπορεί να δεσμεύσει τον άλλο με την αιτιολογία ότι οι υποχρεώσεις προέκυψαν κατά τη διαχείριση της κοινής περιουσίας τους (άρθρο 1438). Μόνο ο σύζυγος ο οποίος διαχειρίζεται την κοινή περιουσία φέρει πάντοτε προσωπική ευθύνη [ άρθρο 1437 παρ. 2 BGB (Γερμανικός Αστικός Κώδικας)]. Μετά τη λήξη του καθεστώτος κοινής περιουσίας, οι υποχρεώσεις που αναλήφθηκαν αναφορικά με την κοινή περιουσία πρέπει να αφαιρεθούν προκειμένου να διανεμηθεί το υπόλοιπο στους δύο συζύγους σε ίσα μερίδια (άρθρο 1476 παρ. 1 BGB ).
5.3. Πρέπει ο ένας σύζυγος να εγείρει αξίωση για αντισταθμιστική πληρωμή;
- Στο σύστημα κοινοκτημοσύνης αποκτημάτων, τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτούν οι σύζυγοι εντός του γάμου εξισώνονται εάν λήξει το καθεστώς κοινοκτημοσύνης αποκτημάτων (άρθρο 1363 παρ. 2 BGB). Ως εκ τούτου, ο σύζυγος του οποίου τα ατομικά κέρδη που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια του γάμου υπερβαίνουν τα κέρδη του άλλου συζύγου, υποχρεούται να καταβάλει το ήμισυ της αξίας τους στον άλλο σύζυγο ( άρθρο 1378 BGB). Το ατομικό κέρδος υπολογίζεται με την αφαίρεση της αρχικής περιουσίας από την τελική περιουσία. Η εξίσωση που δύναται να απαιτηθεί από έναν σύζυγο περιορίζεται στην υφιστάμενη περιουσία του εν λόγω συζύγου μετά την αφαίρεση των υποχρεώσεων.
- Στο σύστημα διαχωρισμού των περιουσιακών στοιχείων δεν προβλέπεται εξίσωση των αποκτημάτων.
- Οι κοινή περιουσία πρέπει να «εκκαθαριστεί». Κατά την εκκαθάριση, οι σύζυγοι πρέπει να συμφωνήσουν σχετικά με την ανακατανομή της κοινής περιουσίας τους.