8 Jakie zasady określa prawo w kwestii rejestrowanych i nierejestrowanych związków partnerskich?

Ustawa nr 3719/2008 wprowadziła pojęcie „umowy o wolnym związku partnerskim”, którą mogą zawrzeć wyłącznie dorosłe osoby odmiennej płci. Artykuły 1–13 określają warunki i formalności sporządzenia i rozwiązania takiej umowy o wolnym związku partnerskim, regulują stosunki majątkowe między partnerami, kwestie alimentacyjne oraz dotyczące opieki rodzicielskiej, a także przewidują prawo do dziedziczenia na podstawie takiej umowy. Taką umowę należy zawrzeć w formie dokumentu uwierzytelnionego.

Artykuł 6 ustawy przewiduje następujące opcje:

  • jeśli w umowie o wolnym związku partnerskim partnerzy nie uregulują w żaden szczególny sposób ustroju majątkowego, to w czasie obowiązywania umowy pozostają oni w ustroju rozdzielności majątkowej, która odnosi się zarówno przedmiotów majątkowych nabytych przed zawarciem umowy, jak i nabywanych w przyszłości w czasie obowiązywania umowy; lub
  • w umowie o wolnym związku partnerskim partnerzy mogą ustalić, że wszelkie przedmioty majątkowe nabywane w przyszłości w czasie obowiązywania umowy będą należeć w równych częściach do obojga partnerów; lub
  • w umowie o wolnym związku partnerskim partnerzy mogą ustalić, że w razie rozwiązania umowy każdej ze stron będzie przysługiwać roszczenie wobec drugiej strony o przedmioty majątkowe nabyte w czasie obowiązywania umowy, jeżeli występujący z roszczeniem przyczynił się do ich nabycia. Z roszczeniem tym nie mogą wystąpić spadkobiercy beneficjenta, nie nabywają go przez przeniesienie ani nie dziedziczą, lecz można z nim wystąpić przeciwko spadkobiercom zobowiązanego. Roszczenie wygasa po upływie dwóch lat po wygaśnięciu umowy.

    Jeżeli chodzi o uprawnienia pozostającego przy życiu partnera do dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, art. 11 (norma bezwzględnie obowiązująca) stanowi, że:

    • W razie wygaśnięcia umowy o wolnym związku partnerskim wskutek śmierci jednego z partnerów, pozostającemu przy życiu partnerowi przysługuje prawo do dziedziczenia ustawowego w części wynoszącej jedną szóstą masy spadkowej, jeżeli zmarły pozostawił dzieci; jedną trzecią masy spadkowej, jeżeli partner dziedziczy z krewnymi z dalszych grup dziedziczenia; oraz całości masy spadkowej, jeżeli nie ma innych krewnych zmarłego uprawnionych do dziedziczenia ustawowego.
    • Nie naruszając woli zmarłego wyrażonej w testamencie, partner pozostający przy życiu ma prawo do zachowku w wysokości połowy udziału, który przypadłby mu w razie dziedziczenia ustawowego.
  • Nie istnieją przepisy regulujące prawa majątkowe w niezarejestrowanych związkach partnerskich.