5 Ποιες είναι οι συνέπειες ενός διαζυγίου/χωρισμού;
Ο χωρισμός και το διαζύγιο οδηγούν στη λύση του συστήματος ρύθμισης των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων (άρθρο 191 ΑΚ).
5.1. Με ποιον τρόπο διαχωρίζεται η περιουσία (εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα);
Σε περίπτωση λύσης του (νόμιμου) καθεστώτος της κοινοκτημοσύνης, το ενεργητικό και το παθητικό μοιράζονται σε ίσα μέρη, μετά την πραγματοποίηση τυχόν οφειλόμενων επιστροφών ή πληρωμών (άρθρα 191 επ. ΑΚ, βλ. επίσης υπό το ερώτημα 5.3.). Η εναπομένουσα κοινή περιουσία διέπεται από τις συνήθεις διατάξεις περί συνιδιοκτησίας. Εάν οι σύζυγοι δεν δύνανται να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με τη διανομή της κοινής περιουσίας, ο τρόπος διανομής αποφασίζεται από τον δικαστή. Πλην αποδείξεως του εναντίου, τα κινητά τεκμαίρεται ότι ανήκουν στην κοινή περιουσία (άρθρο 195 ΑΚ). Σε σχέση με τις ανάγκες των τέκνων και την επιμέλειά τους, ο δικαστής δύναται να επιβάλει δικαίωμα επικαρπίας υπέρ οποιουδήποτε συζύγου επί τμήματος της περιουσίας που ανήκει στον άλλο σύζυγο (άρθρο 194 ΑΚ).
Σε περίπτωση λύσης συμβατικού καθεστώτος κοινοκτημοσύνης (βλ. 3.1.), τυγχάνουν εφαρμογής οι προαναφερόμενοι κανόνες για το νόμιμο σύστημα κοινοκτημοσύνης, λαμβανομένων υπόψη τυχόν αποκλίσεων που έχουν συμφωνηθεί από τους συζύγους.
Σε περίπτωση λύσης συμβατικού καθεστώτος διαχωρισμού των περιουσιών (βλ. 3.1.), οι περιουσίες εξακολουθούν να διέπονται από τις συνήθεις διατάξεις περί κυριότητας.
Το ταμείο διαχείρισης περιουσίας (βλ. 3.1.) λύεται με την ακύρωση ή λύση του γάμου. Εάν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, το ταμείο διατηρείται έως ότου το νεότερο τέκνο φθάσει την ηλικία της νόμιμης ενηλικίωσης, ενώ ο δικαστής δύναται να παραχωρήσει τμήμα των περιουσιακών στοιχείων του ταμείου στα ανήλικα τέκνα, είτε κατά χρήση είτε κατά κυριότητα (άρθρο 171 ΑΚ).
5.2. Ποιος είναι υπεύθυνος για τα υπάρχοντα χρέη μετά το διαζύγιο/χωρισμό;
Η ευθύνη για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το καθεστώς της κοινοκτημοσύνης δεν μεταβάλλεται με τη λύση του καθεστώτος.
5.3. Πρέπει ο ένας σύζυγος να εγείρει αξίωση για αντισταθμιστική πληρωμή;
5.3.1. Σε περίπτωση που ισχύει το καθεστώς κοινοκτημοσύνης εναπομείναντων περιουσιακών στοιχείων:
- Η αξίωση πρέπει να ικανοποιηθεί μέσω πληρωμής ή σε είδος;
- Πώς αξιολογείται η αξίωση;
- Ποιο είναι το ποσό της αντισταθμιστικής πληρωμής;
- Πότε παραγράφεται η αξίωση;
Η ιταλική νομοθεσία δεν προβλέπει καθεστώς κοινωνίας επί των σωρευθέντων αποκτημάτων.
5.3.2. Σε άλλες περιπτώσεις (όταν δεν ισχύει η κοινοκτημοσύνη των εναπομείναντων περιουσιακών στοιχείων);
Στην περίπτωση καθεστώτος κοινοκτημοσύνης, κάθε σύζυγος υποχρεούται να επιστρέψει στην κοινή περιουσία τα ποσά που ανέλαβε από την κοινή περιουσία και τα οποία δεν χρησιμοποιήθηκαν για την εκπλήρωση κοινών υποχρεώσεων. Κάθε σύζυγος δύναται να ζητήσει την επιστροφή των ποσών που αναλήφθηκαν από την προσωπική του περιουσία και χρησιμοποιήθηκαν για την κοινή περιουσία (άρθρο 192 ΑΚ).